Delirium

Delirium – ofwel een delier – is een vorm van acute verwardheid, dat vooral voor komt bij ouderen en met name tijdens een ziekenhuisopname (m.n. na een operatie) of opname elders.

Acute verwardheid wordt ook delirium of delier genoemd. Een delirium valt onder de psycho organische stoornissen en wordt in de DSM IV ingedeeld op as 1. DSM is een psychiatrisch classificatiemodel. De oorzaak van het delirium zal in de DSM IV worden ingedeeld op as 3.
De DSM IV houdt de volgende criteria aan voordat er mag worden gesproken over een delirium;

  • A.    Bewustzijnsstoornis, verminderde helderheid en besef van de omgeving, met verminderd vermogen om de aandacht te concentreren, vast te houden of te verplaatsten.
  • B.    Verandering van cognitieve functie, (zoals  geheugenstoornis, desoriëntatie, taalstoornis) of de ontwikkeling van een waarnemingsstoornis die niet eerder is toe te schrijven aan een reeds aanwezige, vast gestelde of zich ontwikkelende dementie.
  • C.    De stoornis ontwikkelt zich in korte tijd (meestal uren tot dagen) en neigt ertoe in het verloop van de dag te fluctueren.
  • D.    Er zijn aanwijzingen vanuit de anamnese, lichamelijk onderzoek of laboratoriumuitslagen dat de stoornis veroorzaakt is door de directe fysiologische consequenties van een somatische aandoening.

Oorzaken Delirium

Een delier komt voornamelijk bij personen ouder dan 65 jaar voor maar kunnen desondanks ook voor komen bij jongere mensen. In een ziekenhuisopname is er bij een delier vaak sprake van een acute verwardheid veroorzaakt door een combinatie van factoren; grote ingreep, narcose, medicatie en angst/stress.

Risicofactoren voor een delirium zijn;

  • Leeftijd > 70 jaar
  • Cognitieve stoornissen
  • Visus/gehoorstoornissen
  • Stoornissen in de ADL
  • Gebruik van alcohol/opiaten
  • Delier in de voorgeschiedenis

De oorzaken van een delier kunnen zijn,

  • Drugs, medicatie
  • Epilepsie (posticaal)
  • Lage O2 spanning bij hartfalen en longziekte
  • Infectie
  • Retentie van feces en urine
  • Ingreep, operatie, immobiliteit
  • Uitdroging
  • Metabole stoornissen
  • Subduraal hematoom, CVA.

Symptomen Delirium

Uiting van een delier
De vroegste uiting van een delirium is het ontstaan van desoriëntatie in tijd. Waarna zich de andere symptomen van  een delirium ontwikkelen zoals; Bewustzijnsstoornissen, geheugenstoornissen, een complete desoriëntatie (tijd, plaats, persoon), taststoornissen, ernstige oordeels- en kritiekstoornissen en nogal eens hallucinaties en vluchtige waanideeën. Ook kunnen zich er emotionele symptomen kenbaar maken, denk hierbij aan, heftige angst, woede, depressiviteit of euforie. De emotionele symptomen kunnen zich heel snel afwisselen. Het belangrijke kenmerk van een delirium is dat de symptomen erg fluctueren (erg gevarieerd zijn).

Diagnose Delirium

Prevalentie delirium
Het is moeilijk om de prevalentie van delirium vast te stellen, omdat er geen goed epidemiologisch onderzoek is dat het aantoont. Dit komt vooral, omdat het vaak niet herkend wordt buiten het ziekenhuis. Hoewel een delirium op elke leeftijd kan optreden, komt het vaak voor bij geriatrische patiënten. Uit onderzoek in algemene ziekenhuizen bleek dat  geriatrische patiënten 25 tot 35 % tijdens hun ziekenhuisopname een delirium ontwikkelde. Dat is viermaal vaker dan bij patiënten jonger dan veertig jaar.

Behandeling Delirium

De behandeling bij een delier bestaat uit een aantal interventies:

  • Behandeling van de oorzakelijke factoren;
  • Het creëren en waarborgen van een veilige omgeving voor de patiënt, waarin de patiënt verzorgd kan worden en behandeling kan krijgen;
  • Indien nodig start er een behandeling met medicijnen om de symptomen van een delier te bestrijden.