Allergie

Bij een allergie is er sprake van een overmatige reactie op lichaamsvreemde (vaak onschadelijke) stoffen. Ontzettend veel mensen zijn ergens allergisch voor.

Bij een allergische reactie reageert het immuunsysteem (het verdedigingssysteem van het lichaam tegen o.a. bacterien en virussen) overmatig op een onschadelijke prikkel, waar normaal gesproken niet op hoeft gereageerd te worden. Deze allergische reactie zorgt voor talloze symptomen die uiteenlopen van rode uitslag tot een anafylactische shock. Stoffen die bij een lichaam tot een allergische reactie leiden, noemen we allergenen. Enkele bekende allergenen zijn de huisstofmijt en stuifmeel/pollen in de lucht.

Een allergische reactie is het gevolg van prikkeling in het lichaam. Prikkels die hiervoor verantwoordelijk zijn, kunnen worden onderverdeeld tussen allergene prikkels en niet-allergene prikkels. Niet-allergene prikkels kunnen zijn; (sigaretten)rook, mist of parfum. Mensen die gevoelig zijn voor allergene prikkels (dus bijvoorbeeld pollen) zijn vaak ook gevoelig voor niet-allergene prikkels.

De allergische reactie is vaak plaatselijk, daar waar de prikkel het lichaam raakt. Bij hooikoorts is er een reactie op pollen, deze komen in aanraking met de slijmvliezen van het lichaam, door middel van inademing. De klachten zijn dan ook vaak gepositioneerd in de mond, neus en ogen. Er kan ook sprake zijn van een voedselallergie, de reacties zullen dan over het algemeen plaatsvinden in het maag-darmstelsel maar kan zich bij een ernstige allergie, ook uiten in een allergische shock.

De symptomen ontstaan doordat de weefsels geprikkeld worden door de stof histamine, die vrijkomt als het lichaam in aanraking komt met een bepaald allergeen waar het te heftig op reageert.

Oorzaken Allergie

Bij een allergie reageert het immuunsysteem te heftig op een niet-schadelijke prikkel. De oorzaak van een allergie kan niet altijd worden gevonden. Soms is er sprake van genetisch aangeboren intolerantie of is de allergie op een latere leeftijd ontstaan. Voedselallergieen kunnen zich bijvoorbeeld pas later manifesteren.

Er zijn vier manieren om in aanraking te komen met prikkels die een allergische reactie kunnen veroorzaken:

  • Inhalatie
    Hierbij komt het allergeen op de slijmvliezen terecht via de lucht. In de longen kan het tot astma-verschijnselen leiden. Bekenden allergenen in deze categorie zijn schimmelsporen, pollen van planten (het bekende hooikoorts) en huidschilfers en haren van (huis)dieren zoals honden, katten en paarden.
  • Voedsel
    Bij voedselallergie gaat het meestal om jeukbulten (urticaria) en rode vlekjes of een tragere reactie. Ook de reacties op geneesmiddelen vallen hieronder. Andere mechanismen zijn mogelijk. Bij voedselallergie kan het tevens gaan om allergische reacties op sterk aromatisch voedsel. Koffie, chocolade, kruiden en specerijen, zoals vanille en kruidnagel, gerookt voedsel, gebrand voedsel, citrusvruchten, prei, overige aroma’s zoals cassis. Misselijkheid, maagdarmklachten (kramp, buikpijn), diarree en hoofdpijn zijn mogelijke symptomen.
  • Contact
    Uiten zich vaak als vormen van eczeem. Veelvoorkomend is allergie voor een aantal metalen, vooral nikkel, chroom en kobalt. Veel cosmetica en parfums (ook bestanddelen van zepen en waspoeders) en alle aromatische producten en zaken (zoals een nieuw kledingstuk, nieuwe vloerbedekking, een nieuwe matras etc. alsmede de geur van hout en van vers gemaaid gras) kunnen reacties veroorzaken, evenals de lijm in pleisters en lederwaren.
  • Overig
    Behalve door de mond kunnen allergenen ook op andere wijzen (insectensteek, medisch handelen) in het lichaam terechtkomen.

Symptomen Allergie

De symptomen van een allergie zijn eindeloos en kunnen flink varieren. De ene persoon zal andere reacties ervaren van de ander. De symptomen van een allergische reactie zijn vaak plaatselijk maar kunnen ook over het hele lichaam voorkomen. Hieronder staan enkele symptomen die veelvuldig voorkomen.

  • Vermoeidheid
  • Gejaagdheid
  • Oedeem reacties
  • Jeuk
  • Kortademigheid
  • Concentratie stoornissen
  • Maag- en darmklachten
  • Chronische verkoudheid
  • Anafylactische shocktoestand

Grote kans dat je wel eens een symptoom uit het bovengenoemde rijtje hebt ervaren. Indien er sprake is van een allergie komen één of meerdere symptomen geregeld voor, met name na aanraking met een specifieke prikkel. Het doel zal moeten zijn het uitzoeken van de soort prikkel die dergelijke reacties teweegbrengt. Dit kan door middel van een allergie-test die via de huisarts verkrijgbaar is.

Diagnose Allergie

De diagnose van een allergie kan betrekkelijk eenvoudig worden gesteld. Door middel van een bepaald klachtenpatroon en een af te nemen anamnese kan de specialist (in veel gevallen een allergoloog) een goed beeld krijgen. In de meeste gevallen is de allergie gemakkelijk te stellen, bijvoorbeeld bij seizoensgebonden hooikoorts. Specifieke voedselallergiën zijn lastiger te diagnosticeren en behoeven een allergie-huidtest. Bij deze test worden stukjes huid afgetekend en binnen vakjes worden allergenen ingespoten van verschillende voedingsstoffen. Indien er plaatselijk een huidreactie ontstaat, kan er worden gekeken welke voedingsstof of allergeen daar verantwoordelijk voor is.

Behandeling Allergie

Het vermijden van de allergische prikkel (allergeen) lijkt de meest voor de hand liggende oplossing maar is niet altijd mogelijk. Bijvoorbeeld doordat er in de lucht in de zomer gigantisch veel pollen zweven die voor hooikoorts kunnen zorgen. Voedselallergiën zijn over het algemeen wel goed te bedwingen door het vermijden van specifieke voedingsstoffen (bijvoorbeeld noten en pinda’s). Gelukkig zijn er medicijnen die een allergische reactie van het immuunsysteem kunnen onderdrukken.

Antihistaminica
Bij een allergische reactie komt histamine vrij die de weefsels prikkelt en zorgt voor symptomen. Antihistaminica blokkeren de werking van histamine en verminderen zo de klachten van de meeste allergieën. De werking treedt snel op en de dosering is meestal éénmaal daags.

Corticosteroïden
Corticosteroïden zijn ontstekingsremmende medicijnen, ze onderdrukken de afweerreactie van uw lichaam.
Corticosteroïden worden ook vaak gebruikt als medicijn tegen aften in uw mond of tong.

Immunotherapie
Het lichaam zal over een langere periode worden blootgesteld aan zeer lage doseringen van het allergeen waar de allergische reactie op is gebaseerd. Het immuunsysteem zal op die manier wennen aan het allergeen en na de therapie zal de reactie uitblijven.

Anafylactische shock

Bij een extreem heftige reactie van het lichaam op een allergene prikkel ontstaat er plotseling een gegeneraliseerde vasodilatatie (verwijding van vrijwel alle bloedvaten in het lichaam). Hierdoor ontstaat er vrijwel direct een relatief tekort aan volume in hart en bloedvaten waardoor de bloeddruk gevaarlijk laag wordt en de patiënt bewusteloos raakt. Mensen hebben vaak een epi-pen (adrenaline-medicatiepen) bij zich die gespoten mag worden. Adrenaline zorgt ervoor dat de bloedvaten zich weer vernauwen en het hart krachtig zal pompen (stressreactie).