Aften

Aften zijn een soort kleine zweertjes of blaasjes in je mond van drie tot vier millimeter groot. Ze zien eruit als witte of grijswitte plekjes en hebben vaak een rood, ontstoken randje. Ze kunnen op meerdere plaatsen in je mond voorkomen, onder je tong, aan de binnenkant van je lippen of aan de binnenkant van je wang.

Aften kunnen alleen voorkomen maar ook in grote aantallen tegelijk. Dit voelt heel erg vervelend want wanneer je ze aanraakt of iets eet kunnen ze flink pijn doen. Eén op de vijf mensen heeft wel eens last van aften. Ze kunnen op iedere leeftijd voorkomen.

Oorzaken van aften

Er is geen duidelijke oorzaak voor het ontstaan van aften. Wel kan een verminderde lichamelijke weerstand ervoor zorgen dat je ze sneller kunt krijgen. Een verminderde weerstand kan het gevolg zijn van een bacteriële infectie of een virus. Chronische aandoeningen die een negatief effect hebben op de algehele conditie zoals bijvoorbeeld glutenintolerantie of de ziekte van Crohn kunnen, doordat je weerstand vermindert, je mond ook gevoeliger maken voor het ontstaan ervan.

Ook stress kan een factor zijn evenals het hebben van wondjes of beschadigingen in de mond. Wondjes in de mond kun je krijgen door het bijten op je wang, of door het eten van te heet voedsel. Ook scherpe randjes aan kiezen of tanden en slecht zittende kunstgebitten kunnen wondjes, en vervolgens aften, veroorzaken.
Een slechte mondhygiëne kan bijdragen aan het ontstaan van aften maar het is ook zaak niet té hard te poetsen omdat ook hiermee de huid in de mond beschadigd kan raken.

Hormonen worden net als vitaminetekorten ook regelmatig genoemd als oorzaken voor het verschijnen van een afte. Hiervoor is geen sluitend bewijs gevonden echter in sommige onderzoeken lijken een verband aan te tonen tussen het ontstaan van aften en tekorten aan foliumzuur, vitamine B12, vitamine C en ijzer.

Symptomen van aften

Sommige mensen kunnen het ontstaan voelen aankomen doordat een bepaalde plek pijnlijk begint aan te voelen of omdat er een rode plek op het slijmvlies in de mond te zien is. Meestal verschijnen ze echter spontaan en bemerk je het pas op het moment dat de afte er al zit.

Diagnose van aften

Aften zijn eenvoudig te herkennen aan hun uiterlijk en omdat ze een stekende pijn geven bij aanraking. Zeker wanneer je ze al eerder gehad hebt zul je onmiddellijk het bijbehorende gevoel herkennen. Gewoonlijk zullen de blaasjes binnen één á twee weken vanzelf weer verdwijnen en is verdere actie niet nodig.

Wanneer het langer duurt of zeer veelvuldig voorkomt is het verstandig om langs de huisarts of tandarts te gaan om na te laten kijken of er een oorzaak ontdekt kan worden. Aften kunnen namelijk ook als verschijnsel, maar dan in combinatie met andere terugkerende klachten, voorkomen bij sommige ziektes.

Behandeling van aften

Er zijn helaas geen geneesmiddelen waarmee je echt van aften af kunt komen. Wel is het mogelijk om bij de huisarts een zalf te krijgen, lidocaïne hydrochloride gel, die de pijn stilt waardoor het bijvoorbeeld gemakkelijker is om te eten. Er zijn ook middelen die vrij verkrijgbaar zijn bij de apotheek. Soms helpt het mensen om te spoelen met ontsmettende mondspoeling (bijvoorbeeld met chloorhexidine) die zorgt dat er minder bacteriën in de mond aanwezig zijn. Pas echter op met mondspoelingen waarin alcohol verwerkt zit aangezien de alcohol het mondslijmvlies kan aantasten waardoor je juist weer vatbaarder bent voor nieuwe ontstekingen. Ook kan een mondspoeling bijzonder pijnlijk zijn.

Buiten deze lokale behandelingen zijn er systemische behandelingen. Bij mensen die zeer hardnekkige aften hebben worden soms, en alleen door specialisten, geneesmiddelen ingezet. Vaak wordt hiervoor Prednison gebruikt. Dit geneesmiddel heeft echter dermate veel bijwerkingen dat dit alleen bij hoge uitzondering wordt gedaan. Tevens is het zo dat het geneesmiddel weliswaar op de korte termijn goed werkt maar dat er vaak een terugval is op het moment dat er met het geneesmiddel gestopt wordt.

Iets wat je vooral niet moet doen is de aften stuk maken of er overmatig aanzitten, dit kan de kwaal verergeren. Beter is het ervoor te zorgen niet al te pittig of heet voedsel te eten en goed op te letten dat het voedsel geen scherpe randjes heeft. Geen zure dranken of frisdranken drinken en voorzichtig je tanden poetsen met een zachte borstel die de aften niet kan beschadigen.
Ook kan het zin hebben om in de gaten te houden of klachten ontstaan na het eten van een bepaald soort voedsel.

Het kan bij het regelmatig verschijnen van nieuwe blaasjes handig zijn om eens bij te houden wat je eet zodat je een patroon kunt ontdekken mocht dat er zijn. Hierna natuurlijk de voedingsmiddelen die de aften doen opkomen proberen te vermijden.

En verder… zorg voor een goede weerstand. Eet gezond en gevarieerd, kom voldoende in beweging en zorg voor een goede nachtrust. Ook regelmatig ontspannen is belangrijk. Een goede weerstand is altijd nog het beste wapen tegen aften.