Zuivel, is het gezond of niet? De Feiten en fabels

Tegenwoordig is voeding een hype. Voornamelijk zuivel en gluten zijn extreem onderhevig aan veel verschillende meningen. Steeds vaker ontstaan er discussies over zuivel. Wat is goed, wat is slecht, is veganistisch echt beter? Luister naar deze discussies en je hoort al snel alleen maar meningen. Maar wat is er nu waar over zuivel? 

Waarom zuivel in de Schijf van Vijf staat

De Schijf van Vijf heeft niet bij iedereen een even goede naam. Een grote groep mensen, noemt de Schijf van Vijf corrupt, omdat het gesponsord wordt door het bedrijfsleven.

Zuivel staat wel in de Schijf van Vijf. Onder zuivel verstaan we melk, yoghurt, kwark en kaas. 

De basis van de Schijf van Vijf wordt gevormd door de Richtlijnen Goede Voeding van de Gezondheidsraad. De Gezondheidsraad is een wetenschappelijk en onafhankelijk adviesorgaan. De overheid kan de Gezondheidsraad om advies vragen. Maar ook ongevraagd adviseert de Gezondheidsraad de overheid over gezondheidsvraagstukken. 

De adviezen in de Richtlijnen Goede Voeding zijn gebaseerd op preventie van de tien meest voorkomende aandoeningen in Nederland. Hieronder vallen overgewicht, diabetes type II, dementie, verschillende vormen van kanker en diverse hart- en vaatziekten. 

Deze richtlijnen vormen de basis van de Schijf van Vijf. 

Daarnaast moeten de adviezen in de Schijf van Vijf voldoen aan de voedingsnormen. Voedingsnormen gaan over de hoeveelheden vezels, vitamines en mineralen. Daarom kunnen de hoeveelheden van de Schijf van Vijf afwijkend zijn ten opzichte van de Richtlijnen Goede Voeding. 

Een derde punt voor de Schijf van Vijf is het consumptiepatroon in een land. Het consumptiepatroon wordt bepaald door grote steekproeven. Deze voedselconsumptiepeilingen laten het eetpatroon zien van ‘de gemiddelde Nederlander’. Dit wordt voor verschillende leeftijdsgroepen in kaart gebracht.

Deze voedselconsumptiepeiling laat zien dat een gemiddelde Nederlander dagelijks 355 gram aan zuivelproducten eet. Het is daardoor één van de grootste productgroepen in de Nederlandse voeding. 

Zuivel is belangrijk voor de inname van calcium, verschillende B-vitamines en voor eiwitten. Het advies om zuivel in de Schijf van Vijf te zetten is gebaseerd op de Richtlijnen Goede Voeding in combinatie met de voedingsnormen in Nederland. Daarom wordt er in Azië geen zuivel geadviseerd. Omdat het daar niet in het standaard eetpatroon zit. In Azië halen ze de voedingsstoffen uit andere producten zoals Soja. 

Niet alle zuivel staat in de Schijf van Vijf. De vla, puddinkjes, roomijs en Franse roomkaasjes staan niet in de Schijf van Vijf. Dit komt omdat ze niet voldoen aan de Richtlijnen Goede Voeding.

Zit er antibiotica in zuivel?

Nee. 100% zekerheid kun je nergens voor krijgen, dus ook niet hiervoor. Toch wordt ten onrechte nog gedacht dat er antibiotica in melk zit. Maar door strenge wetgeving voor het gebruik van antibiotica bij melkkoeien zit er in Nederland geen antibiotica meer in zuivel. 

Als een koe toch antibiotica krijgt ter bestrijding van ziekte, mag de melk niet meer geleverd worden aan de fabriek. Ook is het door de wetgeving alleen toegestaan om antibiotica toe te laten dienen door een veearts. 

In andere landen kan een andere wetgeving zijn, maar de melk die in Nederland verkocht wordt, moet aan de Nederlandse wetgeving voldoen.

Veroorzaakt zuivel osteoporose?

Dit is niet waar. Vroeger werd geadviseerd om zuivel te eten en drinken wanneer je osteoporose hebt. Maar tegenwoordig in de maatschappij wordt steeds vaker het tegenovergestelde beweerd. Dat zuivel osteoporose veroorzaakt. Maar dit is dus niet waar.

In de meeste gevallen zorgt het gebruik van zuivel juist voor een lager risico op osteoporose en botbreuken hierdoor. Ook lijkt zuivel te beschermen tegen het ontstaan van diabetes type II, hart- en vaatziekten en verschillende vormen van kanker. 

Het is hierbij wel belangrijk welke soort zuivel er wordt gebruikt. Magere zuivelproducten en kaas lijken het grootste gezondheidseffect te hebben. 

Maar hoe komt het dat veel mensen toch denken dat zuivel osteoporose veroorzaakt?

Osteoporose is een aandoening die in bepaalde landen of delen van de wereld meer voorkomt dan ergens anders. Zo komt osteoporose in West-Europa en Noord-Amerika veel vaker voor. Dit zijn ook de gebieden waar meer zuivel wordt gegeten dan bijvoorbeeld in Afrika of Azië. Vandaar deze gedachte. Maar genen spelen een grote rol bij het ontwikkelen van osteoporose. Het is namelijk bewezen dat mensen met het Kaukasische ras een minder goed botmetabolisme hebben dan mensen van het Negroïde ras.

Maar ook economische factoren, hoeveelheid zonlicht en levensverwachting spelen een rol in het ontstaan van osteoporose. Ook het zittend bestaan in de Westerse landen geeft een verhoogd risico op osteoporose. Het verband tussen de melkconsumptie en osteoporose in deze landen hebben geen oorzakelijke verband. Het is als het ware toeval. In Azië stijgt het aantal mensen met osteoporose de laatste jaren enorm door de vergrote levensverwachting. 

Moet je zuivel eten voor een gezond leefpatroon?

Nee, zuivel is niet vereist. We kunnen goed zonder zuivel. Maar zuivel wordt wel geadviseerd, om bovengenoemde redenen. 

Het is voor veel mensen gewoon niet haalbaar om grote porties tofu, soja of bladgroente te eten. In deze voedingsmiddelen zitten ook de voedingswaarden die we nodig hebben. Alleen de porties moeten vele malen groter zijn, om dezelfde voedingswaarden eruit te halen. Daarom wordt zuivel nog steeds geadviseerd. 

Sommige mensen reageren slecht op zuivel door andere aandoeningen. De Schijf van Vijf gaat om de tien meest voorkomende aandoeningen. Darmproblemen vallen hier niet onder. Terwijl zuivel wel negatief kan werken bij mensen met darmproblemen. 

Conclusie

  • Zuivel wordt geadviseerd vanuit wetenschappelijk onafhankelijk onderzoek en het Nederlands eetpatroon.
  • Het is aangetoond dat het preventief kan werken op verschillende ernstige aandoeningen. 
  • In Nederland is de kans op antibiotica in zuivel nihil. 
  • Zuivel zorgt niet voor osteoporose, maar verlaagt het risico hierop.
  • En het eetpatroon van de Nederlander is hiervoor belangrijk. 
  • Voor gezonde mensen wordt zuivel nog steeds geadviseerd. Het is de eenvoudigste manier voor Nederlanders om aan de juiste voedingsmiddelen te komen. 
  • Het is niet noodzakelijk om zuivel te eten. Maar de argumenten om het om bovengenoemde redenen niet te eten zijn onjuist. 
  • Zuivel kan wel andere klachten geven, zoals darmproblemen.
  • Wanneer jouw lichaam toch niet goed reageert op zuivel moet je op een andere manier deze voedingsmiddelen binnen krijgen.
Vorig bericht
Gratis spiraaltje na een abortus is vanaf volgend jaar mogelijk
Volgend bericht
MRI-onderzoek vergroot de kans dat borstkanker sneller wordt ontdekt

Ook interessant